W środę o godz. 9:00 Rada Gminy Lubań będzie zamykać plan zagospodarowania przestrzennego. 4 Października radni, pod przewodnictwem ówczesnej przewodniczącej Bogusławy Karnaś, podjęli decyzję o wykreśleniu z części tekstowej zapisu, który pozwalał na lokalizację wiatraków na gruntach rolnych w odległości 400 metrów od istniejącej i planowanej zabudowy mieszkalnej.
W projekcie uchwały na jutrzejsze obrady Rady Gminy Lubań przewidziano korektę zapisów dopuszczających lokalizację elektrowni wiatrowych w obrębie terenów rolniczych oznaczonych symbolem "R".
Co to oznacza? O opinię poprosiłem Tomasza Bernackiego, specjalistę od planów zagospodarowania przestrzennego.
Opinia
w zakresie § 3 ust. 1 pkt. 2 projektu Uchwały Rady Gminy Lubań w sprawie uchwalenia zmiany w części tekstowej miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Lubań
Po analizie przedstawionego mi do zaopiniowania projektu uchwały RG Lubań w sprawie uchwalenia zmiany części tekstowej miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Lubań - § 3 ust. 1 pkt. 2, uważam, iż zawarty w tym paragrafie zapis –
„Nie ogranicza się – o ile nie stoi to w sprzeczności z zasadami ochrony gruntów rolnych lub innymi obowiązującymi przepisami - możliwości lokalizacji w obrębie terenów rolniczych niezbędnych sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej, w szczególności stacji transformatorowych, stacji redukcyjno-pomiarowych gazu, przepompowni, ujęć wód, elektrowni wodnych, urządzeń radiotelekomunikacyjnych, zalecając prowadzenie nowych sieci wzdłuż pasów drogowych lub równolegle do sieci istniejących” jest sformułowaniem otwartym, nie zamykającym pełnej listy dozwolonych inwestycji na gruntach rolnych.
Stosowanie określenia „w szczególności” określa zakres inwestycji rekomendowanych, listę, która może być rozszerzana. Nie oznacza pełnego ich wykazu. Tego typu stanowisko było już wyrażane wielokrotnie przy okazji interpretacji różnego rodzaju przepisów, nie tylko z zakresu gospodarki przestrzennej. Katalog inwestycji infrastrukturalnych nie jest więc wyłącznie ograniczony do wymienionych w tym punkcie. Oczywiście jest to zapis dopuszczalny i czasem stosowany w częściach tekstowych planów miejscowych, aby nie utrudniać budowy inwestycji infrastrukturalnych, zwłaszcza, iż rozwój technologii jest tak szybki, iż często plany miejscowe nie nadążają za tempem zmian. Wadą tego typu zapisów jest jednak ich ogólnikowość, a co za tym idzie problematyczność w interpretacji przez organy gmin (np. na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na realizację przedsięwzięcia) oraz Starostę Powiatowego (na etapie zgłoszenia lub pozwolenia na budowę danej inwestycji). Zdarza się, iż tego typu zapisy są inaczej interpretowane przez rady gmin, które je uchwalają, a organy, które je następnie stosują.
Biorąc pod uwagę cel podjęcia zmian w planie, określony w załączniku nr 1 do ww. uchwały – „Niniejsza zmiana planu ma na celu korektę ustaleń obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Lubań polegającą na usunięciu zapisów dopuszczających lokalizację elektrowni wiatrowych w obrębie terenów rolniczych oznaczonych symbolem R” , wydaje się, iż optymalnym rozwiązaniem byłoby dodanie w części tekstowej planu dla terenów rolnych wyraźnie sformułowania o następującej treści:
„zakazuje się budowy elektrowni wiatrowych” lub „zakazuje się lokalizacji wież elektrowni wiatrowych” Tego typu zapisy są często stosowane w wielu planach miejscowych i nie pozostawiają marginesu na różnorodne spekulacje czy interpretacje.
Moim zdaniem, na podstawie prawie 20-letniego doświadczenia zawodowego w tym zakresie, prawdopodobne jest, iż przy zapisie zaproponowanym w projekcie uchwały, mimo wszystko potencjalni inwestorzy mogą zwrócić się o uzyskanie pozwoleń na budowę elektrowni wiatrowych na gruntach rolnych na terenie gminy Lubań. Samo usunięcie „elektrowni wiatrowych” z listy przykładowych, możliwych do realizacji inwestycji na gruntach rolnych moim zdaniem nie pociąga za sobą automatycznie zakazu ich budowy. Oczywiście w przypadku sporów w zakresie interpretacji tego zapisu, zawsze ostateczne zdanie będą miały organy odwoławcze. Jednakże podejmując tego typu uchwałę przez RG Lubań, domyślam się, iż raczej chodziło o to, aby uniknąć sporów i definitywnie zamknąć ten temat, a nie powodować kolejne domysły i niejasności. W związku z powyższym, o ile rzeczywiście rada gminy nie decyduje się na dopuszczenie budowy tego typu elektrowni na terenie gminy Lubań, najlepszym rozwiązaniem byłoby zastosowanie zaproponowanego powyżej rozwiązania i wprowadzenie dodatkowego zapisu.
Jeżeli faktycznie jakakolwiek rada gminy zdecydowałaby się na skuteczną ochronę krajobrazu, ograniczenia w zakresie budowy elektrowni wiatrowych koniecznie powinny być również wprowadzone do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Co prawda nie jest to dokument prawa miejscowego, na podstawie którego realizuje się bezpośrednio inwestycje, jednakże wytycza on kierunki zmian w planach miejscowych. Najważniejsze, że zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2012.647 t.j.) ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Tak więc chociażby w przypadku trudności interpretacyjnych zapisów planu miejscowego, organ odwoławczy może dokonać porównania zapisów obu tych dokumentów. W przypadku, gdyby w „Studium..” nie było wyraźnego odniesienia czy zakazu budowy elektrowni wiatrowych, prawdopodobnie organ odwoławczy przychyliłby się na korzyść potencjalnego inwestora (w przypadku przyjęcia omawianego projektu uchwały).
Dodam na koniec, iż osobiście nie uważam, aby zapis o całkowitym wykluczeniu budowy elektrowni wiatrowych na terenie gminy był słuszny. Dużo lepszym rozwiązaniem byłoby strategiczne wytypowanie terenów, na których takie inwestycje byłyby dopuszczone wraz z wprowadzeniem określonych ich parametrów np. wysokości. Oczywiście wytypowanie takich terenów wymagałoby analizy przyrodniczej, turystycznej, kierunków rozwoju urbanizacji w gminie (tereny pod rozwój inwestycji) i to w perspektywie nie kilku, a kilkudziesięciu lat. W przypadku zdecydowania się na budowę na określonych obszarach elektrowni wiatrowych, powinny być wprowadzone odpowiednie zapisy zarówno w „Studium..” jak i planie miejscowym, przy czym powinny być to miejsca ściśle wydzielone na rysunku planu jako jednostki „EW - tereny lokalizacji elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i drogami technicznymi”. Wówczas przy opisie tego typu jednostek planistycznych można wprowadzić np. ograniczenia co do wysokości samej wieży elektrowni, wysokości maksymalnej wieży łącznie ze śmigłami, minimalne odległości od określonego rodzaju zabudowy itd. Dotychczasowy zapis, iż właściwie można je realizować na wszelkiego rodzaju gruntach rolnych na terenie całej gminy, de facto pozbawia gminę władztwa planistycznego nad kierunkami jej rozwoju i faktycznie wymaga korekty.
Tomasz Bernacki
Lubań 04.06.2013 r.
(opinię sporządzono dla p. Piotra Cichanowicza ze Stowarzyszenia Bezpieczna Gmina Lubań)
